Als volgende generaties over ons praten
Wil je meer weten over hoe jongeren in het hedendaagse Nederland gegijzeld worden door sociale en economische onzekerheden? Lees het interview met Yasmin Ait Abderrahman in het vorige nummer van Sprank. De oud-voorzitter van FNV Young & United vertelt als insider over de last van flexibele arbeidscontracten, het gebrek aan degelijke woonruimte en de enorme studieschulden die als zwaard van Damocles boven hun hoofden hangen … Voor wie nog niet is wakker geschud: Ait Abderrahman zegt dat er jongeren zijn die proberen rond te komen door voor 6 euro per uur als vrachtwagenchauffeur te werken.
Tegelijkertijd las ik dat 2023 een vruchtbaar jaar is geweest voor de allerrijkste Nederlanders en dat hun vermogen vorig jaar met 5 procent is gegroeid. Een mens moet manieren vinden om met deze rauwe realiteit om te gaan. Op mijn beurt fantaseerde ik over de werkplaats van de zestiende-eeuwse brillenmakers Sacharias Janssen en Hans Lipperhey. De plek waar voor het eerst in de geschiedenis twee lenzen achter elkaar werden gezet, het vergrotende effect daarvan tevoorschijn kwam. Toen de ontdekking van de microscoop een feit was en de kiem werd gelegd voor de bloei van de wetenschap.
Ik dacht ook aan de schilders van dit land. In onze straten, waar jongeren nu onzekerheden en depressies bevechten, hebben de beste schilders van de wereld rondgelopen. Hier zijn dijken gebouwd die het water van de oceaan tegenhouden, hier werd de allereerste effectenbeurs van de wereld gesticht. In Nederland woonde en werkte ooit de grote filosoof Spinoza. Nog niet zo lang geleden zijn gastarbeiders komen aansnellen om hun steentje bij te dragen aan het duizelingwekkende tempo waarmee fabrieken producten maakten voor de hele wereld.
Alle intellectuele ontwikkeling, alle kapitaalverzameling opdat prachtige jongeren van nu kunnen dwalen in een labyrint zonder uitgang? Waar zijn alle inspanningen voor geweest? Omdat de rijksten van dit land nu eenmaal niet zonder het perspectief kunnen dat hun bergen aan geld ooit net zo groot zullen worden als de Ararat, de Himalaya …? Wat is de waarde van alle werk van het verleden, als dit niet meer heeft opgeleverd dan de put die door Ait Abderrahman zo treffend wordt omschreven?
Je kunt van mening verschillen over hoe economische ongelijkheid aangepakt moet worden en eerder in een column heb ik me uitgesproken voor de invoering van een basisinkomen voor iedereen. Er zijn meerdere wegen die naar Rome leiden. Maar onderhand staat wel vast dat een land dat zo’n voorname rol heeft gespeeld in de ontwikkeling van de mensheid een bindende, morele plicht heeft om goed te zijn voor de nieuwe generaties.
Het eerste homohuwelijk heeft hier plaatsgevonden. Het individu is hier vrij. Ook in deze turbulente tijden houdt onze democratie goed stand. Allemaal zaken om trots op te zijn. De tijd is aangebroken voor een nieuwe primeur: een wettelijke regeling waarmee alle mensen van Nederland op economisch vlak een menswaardig bestaan wordt gegarandeerd. We hebben dijken gebouwd tegen het water, maar nog steeds geen dijken tegen de angst die onze jongeren voelen als ze aan de toekomst denken. Het is de hoogste tijd aan het werk te gaan. Want als de volgende generaties over ons praten, dan moeten ze iets goeds te melden hebben.
