Met de beste bedoelingen
‘Wat je thuislaat, is mooi meegenomen’, is onder enthousiaste wandelaars als ik een gevleugelde uitspraak. Deze uitspraak herinnert mij er telkens aan dat er tal van spullen zijn die hartstikke handig zijn voor onderweg, maar opgeteld je rugzak tot een niet te tillen last maken.
Mensen met lagere inkomens zien zich met een vergelijkbaar vraagstuk geconfronteerd. Met de beste bedoelingen vraagt de samenleving hun om bij te dragen aan een nog betere wereld.
Natuurlijk wil bijna iedereen bijdragen aan de energietransitie. Maar hoeveel financiële ruimte heb je? En wat zijn de consequenties als je in een oude, slecht geïsoleerde met gas verwarmde huurwoning woont? En de overgang naar een duurzame landbouw? Logisch toch? Maar als je nu al voor de ongezonde hap moet kiezen omdat gezond eten te duur is, vraag je je toch af hoe je dat nóg duurdere, duurzaam geproduceerde eten moet betalen. Nu al leven mensen met een laag inkomen jaren korter en ook nog eens meer jaren in slechte gezondheid. Ondertussen lopen andere uitgaven steeds verder op. In het najaar houden miljoenen huishoudens de adem in als de nieuwe zorgpremie bekend wordt gemaakt. Zal de zorgtoeslag voldoende meestijgen om niet financieel kopje onder te gaan?
Mensen die een sociale huurwoning wisten te bemachtigen, hopen dat de huurverhoging een beetje binnen de perken blijft. En wie is aangewezen op de vrije sector, ziet de huur sneller stijgen en profiteert niet van een hogere huurtoeslag. Het is daarom niet raar dat het Nibud in De Telegraaf de stijgende woonlasten de ‘sluipmoordenaar van het huishoudboekje’ noemde.
Ik ben de laatste die beweert dat duurzame landbouw, energietransitie, goede gezondheidszorg en huren die ruimte geven voor investeringen in de woningvoorraad, onzin zijn. Nee, dit zijn stuk voor stuk hartstikke belangrijke zaken. Maar als een steeds grotere groep mensen gebukt gaat onder een loden last van ‘beste bedoelingen’, moeten we dit alles scherp tegen het licht houden. Zeker omdat we van diezelfde mensen verwachten dat ze op eigen benen staan.
