Hoewel klantmanagers uitgebreid werden voorgelicht over de resultaten, bleek de meerderheid die na afloop te negeren en stug de eigen werkwijze vol te houden. Of … zelfs vaker de instrumenten te gebruiken die weinig effectief waren gebleken.
Waarom?
Blijkbaar bestaat er ook zoiets als feitenvrije dienstverlening. Enorm K natuurlijk, want de wetenschap brengt ons inzichten die een stuk degelijker zijn dan onze hoogst persoonlijke ervaring of overtuiging. Natuurlijk weet de wetenschap ook niet alles, maar onderzoek is een goede manier om orde en structuur te brengen in de rommelige wereld van alledag. De wetenschap helpt ons actuele kennis te verzamelen over wat werkt en waarom. Zo komen we daar steeds een stapje verder in.
Dus meer ruimte voor de wetenschap?
Ja, in combinatie met gedegen praktijkkennis. Want als de kennis van professionals breed wordt opgehaald en afgewogen, dán zijn de ervaringen uit de praktijk van grote meerwaarde. En natuurlijk is het belangrijk dat de mensen die een re-integratietraject volgen, ook hun ervaringen kunnen inbrengen. Ik verzin dit niet zelf hoor, het is een bekende manier van werken en het heet: evidence based practice.
En wat betekent dat concreet?
Evidence based practice is vooral de overtuiging dat het toepassen van kennis helpt om het best mogelijke werk af te leveren. Wie evidence based werkt, is op de hoogte van de laatste inzichten in het vakgebied en past die kennis bewust en actief toe. Hier is ook een hulpmiddel voor: richtlijnen. Bij het woord richtlijnen zijn er mensen die meteen degele hesjes uit de kast trekken. Maar voordat de spandoeken zijn ontrold, wil ik even zeggen dat maatwerk en richtlijnen uitstekend samengaan.
Pardon? Gaan richtlijnen en maatwerk samen?
Richtlijnen zijn nooit een moetje. Ze zijn een hulpmiddel dat de brei van kennis en ervaringen ordent en het afwegingsproces makkelijker maakt. Afwijken mag – het mag echt – zolang je dat maar bewust doet en goed kunt onderbouwen.
En dan krijg je betere dienstverlening?
Professionals uit andere sectoren vinden dat zij betere ondersteuning leveren als zij toegang hebben tot concrete en heldere adviezen die hun handelingsperspectieven bieden. Richtlijnen geven houvast en maken het makkelijker om goed werk af te leveren.
En hoe organiseer je dat?
Ja, dat is dus bizar moeilijk. Het kennisplatform Werk & Inkomen liet onderzoeken wat de ervaringen in andere sectoren waren. Conclusie is dat je een landelijke organisatie nodig hebt die gedegen richtlijnen of adviezen ontwikkelt. En die mensen die daar werken, kunnen zich niet opsluiten in een hok en dan wat stukken gaan typen. NEE. Het maken van richtlijnen is een enorm proces waarbij werkelijk iedereen betrokken moet worden; vooral ook cliënten en professionals. Is dat polderproces klaar en getest, dan begint het pas echt.
Huh?
Je kunt niet zomaar een document online zetten en dan denken dat het klaar is. Een richtlijn moet gaan léven. Professionals moeten achter het gebruik staan en de ruimte krijgen om volgens de laatste inzichten te werken. Dat kan alleen als de organisaties waar zij werken dat faciliteren. Zij moeten die richtlijnen inbedden in de werkprocessen en professionals de tijd en mogelijkheden geven ze toe te passen. Daar hoort scholing bij én de ruimte om het gezonde verstand te blijven gebruiken en beargumenteerd af te wijken als dat nodig is.
En wie gaat dat regelen?
Wij allemaal, mag ik hopen. Want dit doe je niet alleen. Er zijn al gemeenten die dit superbelangrijk vinden en experimenteren met methodisch werken. Laten we eens kijken hoe we dat kunnen uitbreiden en wat daar landelijk voor nodig is. Help mee die kar trekken! Want als we laten zien dat we geen politieke bevlieging volgen, maar de laatste afgewogen inzichten vanuit praktijk en wetenschap, dan krijgt ons werk de status van een vak. Dan weten wij zeker dat we het best mogelijke werk afleveren. En onze inwoners ook!
Marije van Dodeweerd
Marije van Dodeweerd is procesmanager bij Divosa en belicht in Sprank recente onderzoeken in het sociaal domein.
Richtlijn is een hulpmiddel
Het woord richtlijn klinkt vrij directief, maar je zou het ook advies, standaard, werkwijzer of kompas kunnen noemen. Het gaat erom dat zo’n advies kort en bondig het beste overzicht geeft van actuele kennis en ervaring uit de praktijk én wetenschap. Het is daarmee een hulpmiddel dat houvast biedt en professionals tijd bespaart, omdat zij erop kunnen vertrouwen dat er een zorgvuldige afweging is gemaakt van wetenschappelijke inzichten, praktijkervaring en cliëntbehoeften. In medische beroepen is het heel gebruikelijk om te werken met zo’n kompas of richtlijn.
