Derde bron van kennis

Ik loop langs dezelfde wachtkamer die ik jaren geleden voor het eerst als cliënt betrad. Dezelfde wachtkamer, ander gevoel. Mijn tred is nu zelfverzekerd. Onnadenkend pak ik een bekertje en vul het met koffie voor ik een overleg over personen met verward gedrag inga. Mijn rol is die van adviseur sociaal domein en ggz.

Als cliënt vroeg ik me destijds af of ik zomaar koffie zou mogen pakken. En waar ik de mensen die ik er nu tegenkom hartelijk groet, keek ik toen vanuit mijn ooghoeken of zij mij zouden groeten of mijn blik ontweken.

Deze en andere ervaringen die ik als cliënt heb ondergaan, hebben me gemotiveerd om een loopbaan op te bouwen in de ggz en het sociaal domein. Waarbij ik aan de ervaring van cliënten en burgers altijd hetzelfde gewicht toeken als aan wetenschappelijke en praktisch-professionele kennis. Ik zie dit als derde bron van kennis: ervaringskennis.

Door te putten uit mijn eigen ervaringen kan ik professionals en bestuurders goed overtuigen van de waarde van ervaringskennis en de inzet van ervaringsdeskundigen. Met herstel en zelfregie als uitgangspunt en gericht op persoonlijke ontwikkeling én op het verbeteren van de maatschappelijke positie van mensen. Empowerment, sociale inclusie en vermindering
van stigma staan centraal.

De inzet van ervaringskennis en ervaringsdeskundigen kent in de ggz een ontwikkeling van bijna twintig jaar. In het sociaal domein staat het in de kinderschoenen. Wel zijn er al veelbelovende pilots en initiatieven. Zo heeft Ixta Noa, een landelijke organisatie die zich inzet voor mensen die te maken hebben met een psychische kwetsbaarheid, afspraken gemaakt met gemeenten in haar werkgebied over de inzet van ervaringsdeskundigen in wijkteams. In Utrecht en Flevoland werkt het netwerk ‘Beter Samen’ aan de ontwikkeling van een ervaringsacademie om ervaringskennis in de jeugdzorg te ontsluiten. En zelf ben ik in Zwolle, in mijn vorige functie als directeur van Stichting Focus, een samenwerking begonnen tussen ggz-aanbieder Dimence, wijkteams en Stichting Focus. Ook daar worden nu ervaringsdeskundigen ingezet bij de zorg aan en dienstverlening voor mensen met ernstige psychiatrische aandoeningen.

Om beleid, zorg en dienstverlening te laten werken, is het niet alleen van belang hoe iets is of bedoeld wordt, maar ook hoe het door burgers wordt ervaren – en om deze ervaringen vervolgens te benutten om dat beleid, die zorg en die dienstverlening te laten aansluiten op de leefwereld van diezelfde burgers. Het ontsluiten en inzetten van deze kennis gebeurt door de inzet van ervaringsdeskundigen. Het lijkt niet meer dan logisch dat deze inzet de komende jaren in het sociaal domein flink zal toenemen om herstel en zelfregie van kwetsbare burgers te bevorderen.

Wil je er in jouw gemeente mee aan de slag? Neem gerust contact op met mij, het lectoraat GGZ en Samenleving of Ixta Noa om te verkennen hoe je dit kunt aanpakken.

Pelle Oosting - adviseur sociaal domein en ggz verbonden aan het lectoraat GGZ en Samenleving van Hogeschool Windesheim