Jongerenwerk met lef
De coronacrisis laat zien hoe belangrijk het is om wendbaar, creatief en vooral innovatief te zijn. En hoe belangrijk de rol is die het jongerenwerk vervult voor het welzijn van jongeren. In mijn omgeving merk ik dat jongerenwerkers willen innoveren om nog beter aan te sluiten op de snel veranderende wereld van jongeren. Maar ik bespeur helaas ook dat zij vaak niet aan innovatie toekomen, omdat starheid en logheid in hun organisaties hun aanvankelijke enthousiasme de kop in drukt.
Aan de werkwijzen in het jongerenwerk is jarenlang, misschien zelfs decennialang, weinig gesleuteld. En de focus ligt vaak vooral op de omgeving van de jongeren. Terwijl: jongeren groeien niet alleen op in hun omgeving (straatcultuur). Ook de thuis- en schoolcultuur zijn van grote invloed. Die drie domeinen moet het jongerenwerk dus verbinden.
In 2018 hebben mijn collega Melvin Kolf en ik in Arnhem Presikhaaf University opgericht (zie ook het artikel ‘Maak kennis met een andere wereld’). In de nog relatief korte duur van ons bestaan hebben we veel ‘anders’ gedaan en worden daarom gewaardeerd.
Presikhaaf University neemt het standpunt in dat we jongerenvraagstukken het beste kunnen oppakken met de jongeren om wie het gaat zelf – in ons geval (grotendeels) uit Presikhaaf, een van de armste wijken van Arnhem. Wij hebben een pool van zo’n vijftig jongeren die als vrijwilliger onderwijsachterstanden aanpakken, sporten en bewegen stimuleren, jongeren met schulden helpen, gezinnen begeleiden bij de stap van de basisschool naar de middelbare school en de veiligheid in de wijk bevorderen. Hun inzet komt de wijk ten goede, maar natuurlijk ook de vrijwilligers zelf. Zij leren, ontmoeten, verbinden en doen competenties en vaardigheden op waarvan zij hun hele verdere leven profiteren. Het is dan ook mooi om te zien en te horen dat andere wijken in de stad zich door ons laten inspireren.
Bij Presikhaaf University hebben we zicht op hoe het ‘onze’ jongeren vergaat op school, hoe hun thuissituatie is en welke rolmodellen zij op straat tegenkomen. Dat lukt ons omdat we onze partners meenemen in onze visie en activiteiten. Sámen pakken we sociale en maatschappelijke vraagstukken op en dragen we met nieuwe ideeën, concepten en frames bij aan gelijke kansen voor onze jeugd. Sámen doen we nieuwe inzichten op waarmee we die vraagstukken beter kunnen aanvliegen. Zo doen we inmiddels – ook weer samen – aan online jongerenwerk. Dat sluit goed aan bij de leef- en belevingswereld van jongeren en blijkt een prima oplossing in coronatijd. Maar helaas gebeurt het op veel andere plekken nog niet. Het jongerenwerk neemt een te bescheiden rol op zich in het maatschappelijk speelveld. Jongerenwerkers zijn in staat om werkelijk verschil te maken, maar in de praktijk komt dat in mijn ogen te weinig van de grond vanwege een gebrek aan ruimte om te experimenteren (en fouten te mogen maken). Mijn oproep luidt dan ook: geef partijen en professionals met nieuwe ideeën en concepten de ruimte. En daag je lokale professionals uit om die ruimte te nemen. Dat brengt wat risico met zich mee, maar laat dat de kans op innovatie en verbetering niet bederven. Toon lef en leiderschap. De behoefte én de kansen zijn groot.
