Lichtpuntjes
Het was niet zozeer dat ik het oneens was met de boodschap van het SCP in het rapport ‘Sociaal domein op koers?’ Vijf jaar na de decentralisaties is de ondersteuning van de meest kwetsbare mensen nog niet op orde. Ondanks ons keiharde werken, kunnen we nog niet zeggen: we zijn er, het is af, decentralisaties, check. Sterker nog, de boodschap van het SCP onderschrijft wat we ook als gemeenten signaleren: de verwachtingen van de decentralisaties waren bij aanvang te hoog, zowel financieel als praktisch. En de resultaten blijven achter. We zijn het met elkaar eens. En toch. Toch kwam het aan.
We zijn in het sociaal domein nog niet in staat om de meest kwetsbare mensen te helpen. Juist de mensen voor wie we het doen. En dan kan ik tegen mezelf zeggen dat dit niet alleen aan het sociaal domein ligt. Dat we hier immers de ellende opvegen van wat er in de andere domeinen misgaat. Denk aan de woningnood die mensen over kling jaagt met stress, schulden en opvoedproblemen. Of de doorgeslagen flexibilisering van de arbeidsmarkt. Dat we in alle domeinen de zogenaamd zelfbepalende, zelfredzame burger overschatten en dat we de gevolgen daarvan vooral in het sociaal domein merken. En toch. Toch blijf ik het voelen.
We zijn nu zes jaar bezig met deze immense transformatieklus, met als klap op de vuurpijl dit laatste coronajaar. We werken onder constante druk van te weinig budget en voortdurende interventies vanuit allerlei departementen. Dan kan zo’n rapport je net een zetje in de verkeerde richting geven. Een zetje richting ontmoediging. En dat is het laatste wat we nodig hebben. Dit rapport is geen eindoordeel, het is een tussenstand. We moeten ons dus blijven richten op wat er aan het veranderen is. We bieden méér maatwerk, werken minder verkokerd en kijken met een brede blik. In tijden van crisis werken gemeente en Rijk als één overheid samen, er verschuift van alles, er ontstaat een nieuw sociaal domein.
Zeker, er gaat nog veel niet goed, soms is het buiten donker en daar sluiten we onze ogen niet voor, maar we focussen ons er niet op. We richten ons op vernieuwing, op wat er beter gaat. Als je naar één gemeente kijkt, dan lijkt het soms een enkel lichtpuntje te zijn. Maar wie uitzoomt, ziet dat er iets op gang komt. Een voor een springen steeds meer lichtjes aan.
